Eierstokkanker

Ongeveer 15–20% van de meest voorkomende eierstokkankers (hooggradig sereus) is gerelateerd aan een erfelijke genetische mutatie. De meest voorkomende afwijkingen zijn mutaties in de BRCA1- en BRCA2-genen, die ook andere vormen van kanker, met name borstkanker, kunnen veroorzaken.

Afhankelijk van het type kanker en de persoonlijke en familiale voorgeschiedenis van de patiënt, kan een genetische test worden voorgesteld om dergelijke afwijkingen op te sporen.

De aanwezigheid van genetische afwijkingen kan niet alleen de voorgestelde behandeling beïnvloeden, maar ook de preventie en opsporing bij familieleden.

Eierstokkanker blijft vaak lange tijd nauwelijks symptomen veroorzaken, waardoor de ziekte helaas vaak in een gevorderd stadium wordt gediagnosticeerd.

De symptomen zijn niet-specifiek en kunnen onder meer bestaan uit een opgeblazen gevoel, buikzwelling, pijn en spijsverteringsproblemen.

Er bestaat geen specifieke screeningsmethode voor eierstokkanker. Echografie en het meten van tumormarkers zijn niet gevoelig genoeg om als screeningsinstrument te worden aanbevolen.

In het specifieke geval van patiënten met een genetische mutatie die het risico op eierstokkanker verhoogt, kan een profylactische bilaterale salpingo-oöforectomie worden voorgesteld na de leeftijd van 40–45 jaar, afhankelijk van het type gevonden mutatie.

Naast een klinisch onderzoek en een volledige bloedafname inclusief tumormarkers, moeten ook andere onderzoeken worden uitgevoerd, zoals een gynaecologische echografie, een abdomino-pelviene MRI en een PET-scan.

Biopten zijn nodig om de diagnose te bevestigen, het type eierstokkanker te bepalen en bepaalde moleculaire afwijkingen op te sporen die de behandeling kunnen beïnvloeden.

Als een chirurgische verwijdering gepland is, wordt een diagnostische laparoscopie of coelioscopie uitgevoerd om de uitgebreidheid van de ziekte te beoordelen. Dit is een minimaal invasieve chirurgische techniek waarmee het binnenste van de buik kan worden bekeken via kleine camera’s die door fijne incisies in de buikwand worden ingebracht.

Chirurgie speelt een centrale rol bij de behandeling van eierstokkanker. Het doel is om alle tumorlaesies te verwijderen. Afhankelijk van de uitgebreidheid van de ziekte kan de chirurg andere organen verwijderen, zoals de andere eierstok, de baarmoeder, de eileiders, peritoneale plooien, lymfeklieren, en soms ook de milt, een deel van de lever of een stuk darm. Dit type chirurgie vereist de expertise van gespecialiseerde chirurgen en wordt uitgevoerd op de Delta-locatie.

Chemotherapie wordt in de meeste gevallen bij eierstokkanker toegepast. Deze kan na de operatie worden gegeven (adjuvante chemotherapie) om achtergebleven kankercellen te vernietigen en het risico op terugkeer te verminderen, of voor de operatie (neoadjuvante chemotherapie) om de tumor te verkleinen als deze niet direct operabel lijkt.

Bij epitheliale eierstokkankers kan een onderhoudsbehandeling met gerichte therapieën worden gestart na de chemotherapie. De keuze van het middel hangt af van het stadium van de ziekte en de genetische en moleculaire afwijkingen van de tumor.